Tôi quen anh qua thơ văn, chứ không phải qua con đường khoa học. Dù cả hai cùng học Khoa Hóa tại Đại học Khoa học Sài Gòn, nhưng anh học trên tôi hai lớp và tốt nghiệp trước tôi hai năm, vào năm 1977 – thuộc nhóm sinh viên xuất sắc nhất khóa ấy.
Sau khi vượt biên sang Mỹ, anh bắt đầu lại từ đầu. Anh học lại ngành hóa, và tốt nghiệp với thành tích cao đến mức giáo sư khoa trưởng phải đích thân viết thư giới thiệu anh cho một công ty hóa chất. Người chủ công ty, khi nhận được thư, đã tuyển anh ngay mà không cần xem hồ sơ của bất kỳ ứng viên nào khác.
Công việc đầu tiên được giao cho anh là tổng hợp một hóa chất điều trị AIDS (bệnh SIDA theo cách gọi của người Việt). Trong tuần lễ đầu tiên, anh đã tổng hợp ra được chất đó – nhưng đáng tiếc thay, nó chỉ là một đồng phân hình học của chất mà công ty thật sự cần. Kết quả là 240.000 đô-la tiền hóa chất bị đổ xuống sông xuống biển.
Anh rất buồn, nghĩ rằng mình sẽ bị cho nghỉ việc. Nhưng không ngờ ông chủ lại nói:
“Tôi tin là anh sẽ làm được. Anh cứ nghỉ hai tuần, hưởng nguyên lương, rồi quay lại làm tiếp.”
Anh chỉ nghỉ sáu ngày rồi quay lại làm lần thứ hai. Trước khi bắt đầu, ông chủ nhấn mạnh:
“Nếu lần này anh thất bại nữa thì công ty sẽ phải đóng cửa vì cạn vốn.”
Tám ngày sau, anh tổng hợp được 200 gram chất đó, với độ tinh khiết 96%, trị giá 6,4 triệu đô-la.
Từ thành công đó, anh tiếp tục giúp công ty thu lợi tới 43 triệu đô-la, trước khi ông chủ bán lại công ty.
Sau đó, anh rời công ty và xin vào làm việc tại Merck & Co., tập đoàn dược phẩm lớn nhất thế giới. Lúc này anh đã có tiếng tăm trong ngành tổng hợp hóa chất, nên anh đưa ra điều kiện rằng Merck phải cho anh theo học chuyên ngành hóa dược. Họ đồng ý. Và thế là con đường nghiên cứu thuốc điều trị chính thức bắt đầu.
Tại Merck, anh gặp War War Win một tiến sĩ hóa người Miến Điện. Hai người kết hôn, và suốt hơn 30 năm qua, bà đã là người bạn đời, người đồng hành đắc lực cùng anh gây dựng sự nghiệp.
Một số người Việt trong gia đình Dược sư Nguyễn Cao Thăng, chủ hãng thuốc lớn nhất Việt Nam OPV, nghe tiếng anh nên đầu tư 3 triệu đô-la để anh nghiên cứu và sản xuất một loại dầu nóng có khả năng vượt mặt dầu gió xanh con ó của Singapore.
Kết quả là năm 1997 hai sản phẩm: dầu gió Aurora và dầu cù là Aurora ra đời. Rất khó để người thường có thể mua được những sản phẩm này vì quân đội Mỹ đã ký hợp đồng mua gần như toàn bộ sản lượng. Cho đến nay, Aurora vẫn là loại dầu gió duy nhất trên thế giới được FDA Hoa Kỳ chứng nhận. Năm 2022 công ty của anh đoạt giải thưởng Small Business Award.
Năm 1993, anh phát hiện mình bị ung thư đại tràng – một loại ung thư thời điểm đó gần như chắc chắn tử vong. Anh từ chối mọi phương pháp điều trị của bác sĩ, tự nghiên cứu, tự bào chế thuốc và tự điều trị.
Một trong những người quen của anh – Giáo sư Paul Talalay, từng trao đổi với anh về sulforaphane, một hợp chất chiết xuất từ bông cải xanh (broccoli) có khả năng ngăn ngừa và thậm chí có thể điều trị ung thư. Dựa trên đó, anh tổng hợp một hoạt chất từ sulforaphane để tự điều trị cho bản thân.
Hơn một năm sau, bác sĩ kiểm tra và kinh ngạc khi thấy anh hoàn toàn không còn tế bào ung thư, dù không trải qua bất kỳ điều trị y khoa chính thống nào.
Hiện nay, anh đang tiến hành thử nghiệm thuốc của mình trên các bệnh nhân ung thư giai đoạn 3 và 4. Anh nói với tôi rằng đã điều trị cho hơn 500 bệnh nhân, chỉ có một người tử vong do bệnh đã quá nặng. Dĩ nhiên, thuốc của anh vẫn cần thời gian để kiểm chứng về hiệu quả và độ an toàn. Tuy vậy, nhiều người đã sống thêm nhiều năm, thay vì chỉ còn vài tháng. Trong số đó có nhiều linh mục, nhà sư, nữ tu, sư cô… – những người nổi tiếng trong cộng đồng của họ.
Quân đội Mỹ hiện cũng đang thử nghiệm thuốc điều trị ung thư của anh. Lần gần nhất gặp anh, anh chia sẻ rằng một bệnh viện Mỹ đã đặt mua thuốc để điều trị cho 200 bệnh nhân.
Cá nhân tôi cũng được anh tặng một loại thuốc chữa tiểu đường. Sau khi dùng hết ba lọ, tôi không còn phải uống metformin nữa – chỉ cần tập thể dục là đủ. Sau này có Ozempic, nên tôi không dùng thêm thuốc của anh.
Hiện nay, anh và vợ – Tiến sĩ Warwar – vẫn đang cung cấp các loại hóa chất tinh khiết cho các hãng dược lớn nhất thế giới. Hóa chất của họ đạt độ tinh khiết 97%, giúp anh giành được rất nhiều hợp đồng mà trước đây vốn thuộc về các nhà cung cấp Trung Quốc.
Vợ chồng anh rất hào phóng. Mỗi kỳ họp mặt cựu sinh viên Đại học Khoa học Sài Gòn, anh chị đều tặng quà cho tất cả bạn bè. Thuốc ung thư giá hàng triệu đô-la mỗi kg, anh vẫn cho không, không lấy tiền.
Anh là người mộ đạo sâu sắc, và thực sự sống theo giáo lý một cách nghiêm túc.
Tôi xin trân trọng giới thiệu với các bạn, kỳ nhân dị sĩ Vũ Công Minh, chủ công ty dược phẩm MedBiochem.
HENRY QUANG VU
