Giới thiệu :
Năm nay người Việt Nam kỷ niệm lần thứ 80 ngày tuyên ngôn độc lập. Trong trang này chúng tôi xin giới thiệu đường dẫn về một số bài thông tin và bình luận đã đọc được trên mạng và nảy sinh từ điểm mốc lịch sử nói trên, từ một số tác giả ít nhiều quen thuộc với độc giả Diễn Đàn… họ phát biểu với tư cách cá nhân (hoặc tập thể nhỏ) và đăng trên mạng... chúng tôi cũng xin giới thiệu bài trên chủ đề này của một nhà nghiên cứu Mỹ. Các bài phát biểu được liệt kê theo thời gian (có ghi chú năm xuất bản trong ngoặc đơn), trải dài qua một giai đoạn trên 80 năm từ trước ngày tuyên ngôn độc lập tới hôm nay.
Cũng xin nhắc lại ở đây những yếu tố lịch sử chung quanh cuộc khởi nghĩa tháng tám của phong trào Việt Minh. Khung cảnh lịch sử đó là cuối thế chiến thứ hai, mà hai yếu tố quan trọng nhất với Việt Nam bao gồm quân đội Nhật và quân đội Pháp. Quân đội Nhật đã xâm chiếm Đông Dương từ 1940 và giằng co với Pháp trong thời gian 1940-1945. Sau khi Nhật thua trận trong thế chiến với bom nguyên tử Mỹ, và đầu hàng, Pháp đã chiếm lại quyền kiểm soát Việt Nam. Chính sách của Việt Minh đối với Nhật và Pháp là một vấn đề lớn mà ta có thể thấy qua chỉ thị của Việt Minh "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta".
Hiển nhiên trình bày khung cảnh lịch sử nói trên là một chủ đề quá lớn so với bài này. Chủ đề của bài chỉ có thể tập trung vào ý thức và phát biểu của các học giả Việt nam cũng như sự dấn thân của họ trước tình hình đất nước. Dưới đây là các đường dẫn về những thông tin và bình luận đó:
Diễn Đàn
*
Phùng Quán : Những ngày cuối năm, tìm thăm người dựng Lễ đài Tuyên ngôn Độc lập (1992)
Bùi Trọng Liễu : Những sự việc dẫn tới 19/12/1946 (2006)
Nhiều tác giả : Cải cách toàn diện để phát triển đất nước (2011)
Chu Hảo : Từ Tuyên Ngôn Độc Lập đến Hiến Pháp Hồ Chĩ Minh (2011)
Nhiều tác giả : LỜI KÊU GỌI THỰC THI QUYỀN CON NGƯỜI THEO HIẾN PHÁP TẠI VIỆT NAM. (2013)
KIẾN NGHỊ VỀ SỬA ĐỔI HIẾN PHÁP 1992 (2013)
Vũ Đình Hoè: VÀI MẨU KÝ ỨC VỀ NGUYỄN HỮU ĐANG, NGƯỜI CỘNG SẢN BẠN TÔI (2011), theo FB The Khoi VU (2017)
Dixee Bartholomew-Feis : The OSS in VietNam, 1945 : A war of Missed opportunitíes (2020)
Luật sư Lê Minh Trường : Hiến Pháp Việt Nam năm 1946 (2021)
1945 trong mắt một người Mỹ đặc biệt (Dân Trí) 2021
The Khoi VU : Đường đến với cách mạng của một trí thức thuộc « thế hệ vàng » (2025)
Cách Mạng Tháng Tám ở Sài Gòn Lê Nguyễn Duy Hậu (2025)
Nốt trầm lệch pha… : (báo Công An Nhân Dân, 2025)
LVan Le: 'ĐẤU TỐ' TRẤN THÀNH - NGUY HIỂM VÌ LẠC ĐIỆU VỚI CÁC TIÊU CHUẨN VĂN MINH (2025)
Nguyễn Khắc Mai : Nghĩ về cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945 (2025)
Duong Thang : Bóng ma của những vụ đấu tố trong Cải Cách Ruộng Đất đang hiện về... (2025)
Nguyễn Đình Bin : Sáng qua, 2/9/2025, là khoảnh khắc lịch sử đặc biệt trong đời tôi! (2025)
Bà Nguyễn Thị Bình phát biểu nhân kỷ niệm 80 năm ngành ngoại giao Việt Nam (2025)
