21 giờ tối ngày 24/3, nhiều vùng ở Hà Nội đã cảm nhận được cơn rung chấn khá lâu. Theo kênh truyền hình Channel News Asia, tâm động đất nằm ở khu Tam giác vàng giữa Myanmar, Lào và Thái Lan với cường độ của trận động đất là 6,8 độ Richter.
Cơn chấn động đã khiến nhiều người dân sinh sống ở Hà Nội, đặc biệt tại các chung cư cao tầng, thật sự hốt hoảng và chỉ biết lao vội ra khỏi nhà để phòng rủi ro. Để giúp các độc giả có một cách thoát hiểm đúng đắn khi xảy ra động đất, Ban Khoa học xin trích giới thiệu các hướng dẫn của một đội trưởng đội cứu nạn thuộc tổ chức American Rescue Team International (ARTI) - một trong những tổ chức cứu hộ giàu kinh nghiệm nhất thế giới:
1. Hầu hết những người chỉ đơn giản "cúi đầu xuống và ẩn náu" khi các tòa nhà sụp đổ bị nghiền nát đến chết. Những người chui xuống các vật như bàn làm việc hay ô tô, cũng bị nghiền nát.
2. Các con mèo, chó và trẻ nhỏ thường cuộn tṛòn một cách tự nhiên trong tư thế bào thai. Bạn cũng nên như vậy trong một trận động đất. Nó là một bản năng sống sót an toàn tự nhiên.
Bạn có thể sống sót trong một khoảng trống nhỏ hơn. Hãy đến cạnh một vật, cạnh một cái tràng kỷ, cạnh một vật to lớn đồ sộ mà sẽ bị bẹp nhẹ nhưng để lại một khoảng trống cạnh nó.
3. Các toà nhà gỗ là những loại nhà an toàn nhất để ẩn náu trong một trận động đất. Gỗ linh hoạt và di động theo các sức mạnh của trận động đất. Nếu toà nhà gỗ sụp đổ, các khoảng trống an toàn lớn sẽ được tạo ra. Cũng vậy, các toà nhà gỗ có sức nặng tập trung, bị phá huỷ ít hơn. Các toà nhà gạch sẽ đổ đến từng viên gạch. Các viên gạch sẽ gây ra nhiều vết thương nhưng cơ thể vẫn ít bị đè nén hơn so với các tấm bê tông.
4. Nếu bạn đang trên giường trong đêm và một trận động đất xảy ra, đơn giản là lăn khỏi giường. Một khoảng trống an toàn sẽ tồn tại gần giường. Các khách sạn có thể có được tỷ lệ sống sót cao hơn trong động đất, đơn giản bằng việc dán một dấu hiệu phía sau cửa của mỗi pḥòng báo cho những người thuê pḥòng nằm xuống sàn, ngay cạnh giường trong một trận động đất.
5. Nếu một trận động đất xảy ra và bạn không thể trốn thoát dễ dàng bằng cách qua cửa lớn hoặc cửa sổ, hãy nằm xuống và cuộn tṛòn trong tư thế bào thai ngay cạnh một ghế tràng kỷ hay một ghế lớn.
6. Hầu hết những người đứng dưới ô cửa khi các toà nhà sụp đổ sẽ bị chết. Như thế nào? Nếu bạn đứng dưới ô cửa và rầm cửa rơi xuống phía trước hay phía sau bạn sẽ bị nghiền nát bởi trần nhà phía trên. Nếu rầm cửa rơi xuống bên cạnh, bạn sẽ bị cắt làm đôi bởi ô cửa. Trong cả hai trường hợp, bạn sẽ bị chết!
7. Không bao giờ được đi vào cầu thang
Các cầu thang dao động riêng rẽ với các phần chính của toà nhà. Các cầu thang và phần cọ̀n lại của toà nhà tiếp tục va đập vào nhau cho đến khi cấu trúc cầu thang gãy. Những người đi vào cầu thang trước khi chúng gãy bị băm nhỏ bởi các mặt cầu thang – điều kinh khủng gấp bội.
Thậm chí nếu toà nhà không sụp đổ, hãy tránh xa cầu thang. Các cầu thang là phần của toà nhà có thể bị hư hại nhiều nhất. Thậm chí nếu các cầu thang không bị sụp đổ bởi động đất, chúng có thể sụp đổ sau đó khi bị quá tải bởi những người bỏ chạy. Luôn luôn nên kiểm tra cầu thang xem có an toàn không, thậm chí khi phần c̣òn loại của toà nhà không bị thiệt hại.
8. Hãy ra gần tường ngoài của toà nhà hay là bên ngoài toà nhà nếu có thể. Bạn càng ở sâu bên trong tòa nhà th́ì càng có khả năng xảy ra việc đường thoát chạy của bạn sẽ bị chặn lại.
9. Những người ở bên trong các phương tiện giao thông của họ cũng bị nghiến nát khi con đường ở bên trên rơi xuống trong một trận động đất và nghiền nát xe của họ. Đó chính xác là điều đă xảy ra với các tấm bê tông giữa các tấm sàn của xa lộ Nimitz (Mỹ). Các nạn nhân của trận động đất San Francisco đều ở bên trong xe của họ.
Tất cả đều bị chết. Họ có thể đă sống sót dễ dàng nếu thoát ra và ngồi gần (nhưng không chạm vào) xe của họ. Những người tử nạn có thể đã sống sót nếu họ có thể thoát ra khỏi xe và ngồi hoặc nằm gần xe. Tất cả các xe bị nghiến nát đều có khoảng trống cao hơn 0,9m ngay cạnh chúng, trừ các ô tô bị các cột rơi trực tiếp vắt chéo ngay cạnh.
10. Một phát hiện trong khi trườn ḅò bên trong các toà báo và các cơ quan có nhiều giấy tờ khác bị sập cho thấy, giấy tờ không bị bẹp. Những khoảng trống lớn được thiết lập quanh những đống giấy.
Bạn làm gì nếu biết nơi mình ở có phóng xạ? Hoảng loạn, tung tin đồn không phải là giải pháp; mà phải bình tĩnh làm theo hướng dẫn của cơ quan chức năng. Để tránh nhiễm xạ trong, có thể đeo găng tay, khẩu trang...
Dưới đây là những hướng dẫn xử trí cho người dân do Chính phủ Nhật đưa ra, được Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ KH&CN) dịch ra tiếng Việt.
Khi có sự cố hạt nhân (tức là có sự rò rỉ phóng xạ khỏi cơ sở hạt nhân), để bảo vệ cơ thể mình khỏi nhiễm xạ ngoài, bạn cần:
- Bảo vệ bằng khoảng cách (tránh càng xa nguồn phóng xạ càng tốt)
- Bảo vệ bằng thời gian (thời gian tiếp xúc phóng xạ càng ngắn càng tốt)
- Bảo vệ bằng che chắn (trú ẩn vào các tòa nhà bằng bê tông)
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ trong, bạn nên:
- Tránh việc hít phải chất phóng xạ (đeo mặt nạ, khẩu trang hoặc găng tay)
- Tránh việc hấp thụ các chất phóng xạ (không uống hoặc ăn nước và thức ăn nhiễm xạ)
Tùy thuộc vào số lượng, phóng xạ có thể gây hại cho sức khỏe con người. Trên hình là các nguồn phóng xạ tự nhiên mà con người nhận được mỗi năm. Trong các loại vật liệu thì chì có tác dụng ngăn cản tia phóng xạ tốt nhất.
Nếu được yêu cầu trú ẩn trong nhà, bạn cần chạy vào tòa nhà, công sở nơi gần nhất, và thực hiện các yêu cầu như trên hình để đảm bảo an toàn tối đa.
Nếu được yêu cầu sơ tán, bạn cần bình tĩnh cho việc này và làm theo các chỉ dẫn như hình vẽ trên. Hãy chắc chắn là bạn đã mang theo thiết bị cần thiết và những thứ quý giá như đài phát thanh, đèn pin, tiền mặt, sổ tiết kiệm, con dấu, quần áo để thay, khẩu trang, khăn tay, thức ăn đồ uống.
Nếu đã bị phơi nhiễm phóng xạ, bạn phải rửa và làm sạch nếu thấy cần thiết, đề nghị được kiểm tra mức độ phơi nhiễm. Các chuyên gia sẽ giúp bạn.
Đ.S.
TT - Chính phủ Nhật Bản hướng dẫn người dân cách xử trí khi vùng họ sống gặp sự cố hạt nhân. Cục An toàn bức xạ hạt nhân (Bộ Khoa học - công nghệ) dịch ra tiếng Việt. Tuổi Trẻ giới thiệu để bạn đọc tham khảo.
1: Sự cố hạt nhân là gì?
Trả lời: Là sự cố rò rỉ phóng xạ từ cơ sở hạt nhân.
2: Phóng xạ ảnh hưởng đến cơ thể con người như thế nào?
Trả lời: Tùy thuộc vào số lượng, phóng xạ có thể gây hại cho sức khỏe của con người.
3: Nếu xảy ra sự cố hạt nhân, điều gì sẽ xảy ra, chúng ta phải làm gì?
Trả lời: Người dân sẽ được cảnh báo thông qua các phương tiện thông tin.
4: Chúng ta nên làm gì khi biết tin xảy ra sự cố hạt nhân?
Trả lời: Giữ bình tĩnh và làm theo các chỉ dẫn được thông báo của các cơ quan có thẩm quyền.
5: Bạn nên làm gì khi tiếp xúc với gia đình hoặc con cái?
Trả lời: Bạn nên làm theo các chỉ dẫn tại các địa điểm và đợi cho đến khi mọi thứ ổn định lại.
6: Chúng ta cần phải lưu ý những gì?
Trả lời: Dựa trên thông tin chính xác, bạn phải hành động một cách bình tĩnh.
7: Nếu được yêu cầu sử dụng che chắn trong nhà, bạn phải làm gì?
Trả lời: Bạn phải đi vào trong nhà - đi vào tòa nhà, công sở gần nhất.
8: Khi được yêu cầu phải sơ tán, chúng ta phải làm gì?
Trả lời: Bình tĩnh chuẩn bị cho việc sơ tán và làm theo các chỉ dẫn.
9: Những gì diễn ra trong nơi che chắn hoặc trung tâm trợ giúp đầu tiên?
Trả lời: Đầu tiên bạn phải tiến hành đăng ký.
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ ngoài:
1. Bảo vệ bằng khoảng cách (tránh càng xa nguồn phóng xạ càng tốt)
2. Bảo vệ bằng thời gian (thời gian bị ảnh hưởng bởi phóng xạ càng ngắn càng tốt)
3. Bảo vệ bằng che chắn (trú ẩn vào các tòa nhà bằng bêtông)
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ trong:
1. Phòng tránh việc hít phải các chất phóng xạ (đeo mặt nạ, khẩu trang hoặc găng tay)
2. Phòng tránh việc hấp thụ các chất phóng xạ (không uống nước hoặc ăn thức ăn bị nhiễm xạ)
Đồ họa: NGUYỄN TÀI - LAP
Cơn chấn động đã khiến nhiều người dân sinh sống ở Hà Nội, đặc biệt tại các chung cư cao tầng, thật sự hốt hoảng và chỉ biết lao vội ra khỏi nhà để phòng rủi ro. Để giúp các độc giả có một cách thoát hiểm đúng đắn khi xảy ra động đất, Ban Khoa học xin trích giới thiệu các hướng dẫn của một đội trưởng đội cứu nạn thuộc tổ chức American Rescue Team International (ARTI) - một trong những tổ chức cứu hộ giàu kinh nghiệm nhất thế giới:
1. Hầu hết những người chỉ đơn giản "cúi đầu xuống và ẩn náu" khi các tòa nhà sụp đổ bị nghiền nát đến chết. Những người chui xuống các vật như bàn làm việc hay ô tô, cũng bị nghiền nát.
2. Các con mèo, chó và trẻ nhỏ thường cuộn tṛòn một cách tự nhiên trong tư thế bào thai. Bạn cũng nên như vậy trong một trận động đất. Nó là một bản năng sống sót an toàn tự nhiên.
Bạn có thể sống sót trong một khoảng trống nhỏ hơn. Hãy đến cạnh một vật, cạnh một cái tràng kỷ, cạnh một vật to lớn đồ sộ mà sẽ bị bẹp nhẹ nhưng để lại một khoảng trống cạnh nó.
3. Các toà nhà gỗ là những loại nhà an toàn nhất để ẩn náu trong một trận động đất. Gỗ linh hoạt và di động theo các sức mạnh của trận động đất. Nếu toà nhà gỗ sụp đổ, các khoảng trống an toàn lớn sẽ được tạo ra. Cũng vậy, các toà nhà gỗ có sức nặng tập trung, bị phá huỷ ít hơn. Các toà nhà gạch sẽ đổ đến từng viên gạch. Các viên gạch sẽ gây ra nhiều vết thương nhưng cơ thể vẫn ít bị đè nén hơn so với các tấm bê tông.
4. Nếu bạn đang trên giường trong đêm và một trận động đất xảy ra, đơn giản là lăn khỏi giường. Một khoảng trống an toàn sẽ tồn tại gần giường. Các khách sạn có thể có được tỷ lệ sống sót cao hơn trong động đất, đơn giản bằng việc dán một dấu hiệu phía sau cửa của mỗi pḥòng báo cho những người thuê pḥòng nằm xuống sàn, ngay cạnh giường trong một trận động đất.
5. Nếu một trận động đất xảy ra và bạn không thể trốn thoát dễ dàng bằng cách qua cửa lớn hoặc cửa sổ, hãy nằm xuống và cuộn tṛòn trong tư thế bào thai ngay cạnh một ghế tràng kỷ hay một ghế lớn.
6. Hầu hết những người đứng dưới ô cửa khi các toà nhà sụp đổ sẽ bị chết. Như thế nào? Nếu bạn đứng dưới ô cửa và rầm cửa rơi xuống phía trước hay phía sau bạn sẽ bị nghiền nát bởi trần nhà phía trên. Nếu rầm cửa rơi xuống bên cạnh, bạn sẽ bị cắt làm đôi bởi ô cửa. Trong cả hai trường hợp, bạn sẽ bị chết!
7. Không bao giờ được đi vào cầu thang
Các cầu thang dao động riêng rẽ với các phần chính của toà nhà. Các cầu thang và phần cọ̀n lại của toà nhà tiếp tục va đập vào nhau cho đến khi cấu trúc cầu thang gãy. Những người đi vào cầu thang trước khi chúng gãy bị băm nhỏ bởi các mặt cầu thang – điều kinh khủng gấp bội.
Thậm chí nếu toà nhà không sụp đổ, hãy tránh xa cầu thang. Các cầu thang là phần của toà nhà có thể bị hư hại nhiều nhất. Thậm chí nếu các cầu thang không bị sụp đổ bởi động đất, chúng có thể sụp đổ sau đó khi bị quá tải bởi những người bỏ chạy. Luôn luôn nên kiểm tra cầu thang xem có an toàn không, thậm chí khi phần c̣òn loại của toà nhà không bị thiệt hại.
8. Hãy ra gần tường ngoài của toà nhà hay là bên ngoài toà nhà nếu có thể. Bạn càng ở sâu bên trong tòa nhà th́ì càng có khả năng xảy ra việc đường thoát chạy của bạn sẽ bị chặn lại.
9. Những người ở bên trong các phương tiện giao thông của họ cũng bị nghiến nát khi con đường ở bên trên rơi xuống trong một trận động đất và nghiền nát xe của họ. Đó chính xác là điều đă xảy ra với các tấm bê tông giữa các tấm sàn của xa lộ Nimitz (Mỹ). Các nạn nhân của trận động đất San Francisco đều ở bên trong xe của họ.
Tất cả đều bị chết. Họ có thể đă sống sót dễ dàng nếu thoát ra và ngồi gần (nhưng không chạm vào) xe của họ. Những người tử nạn có thể đã sống sót nếu họ có thể thoát ra khỏi xe và ngồi hoặc nằm gần xe. Tất cả các xe bị nghiến nát đều có khoảng trống cao hơn 0,9m ngay cạnh chúng, trừ các ô tô bị các cột rơi trực tiếp vắt chéo ngay cạnh.
10. Một phát hiện trong khi trườn ḅò bên trong các toà báo và các cơ quan có nhiều giấy tờ khác bị sập cho thấy, giấy tờ không bị bẹp. Những khoảng trống lớn được thiết lập quanh những đống giấy.
Bạn làm gì nếu biết nơi mình ở có phóng xạ? Hoảng loạn, tung tin đồn không phải là giải pháp; mà phải bình tĩnh làm theo hướng dẫn của cơ quan chức năng. Để tránh nhiễm xạ trong, có thể đeo găng tay, khẩu trang...
Dưới đây là những hướng dẫn xử trí cho người dân do Chính phủ Nhật đưa ra, được Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ KH&CN) dịch ra tiếng Việt.
- Bảo vệ bằng khoảng cách (tránh càng xa nguồn phóng xạ càng tốt)
- Bảo vệ bằng thời gian (thời gian tiếp xúc phóng xạ càng ngắn càng tốt)
- Bảo vệ bằng che chắn (trú ẩn vào các tòa nhà bằng bê tông)
- Tránh việc hít phải chất phóng xạ (đeo mặt nạ, khẩu trang hoặc găng tay)
- Tránh việc hấp thụ các chất phóng xạ (không uống hoặc ăn nước và thức ăn nhiễm xạ)
Tùy thuộc vào số lượng, phóng xạ có thể gây hại cho sức khỏe con người. Trên hình là các nguồn phóng xạ tự nhiên mà con người nhận được mỗi năm. Trong các loại vật liệu thì chì có tác dụng ngăn cản tia phóng xạ tốt nhất.
Nếu đã bị phơi nhiễm phóng xạ, bạn phải rửa và làm sạch nếu thấy cần thiết, đề nghị được kiểm tra mức độ phơi nhiễm. Các chuyên gia sẽ giúp bạn.
Đ.S.
TT - Chính phủ Nhật Bản hướng dẫn người dân cách xử trí khi vùng họ sống gặp sự cố hạt nhân. Cục An toàn bức xạ hạt nhân (Bộ Khoa học - công nghệ) dịch ra tiếng Việt. Tuổi Trẻ giới thiệu để bạn đọc tham khảo.
1: Sự cố hạt nhân là gì?
Trả lời: Là sự cố rò rỉ phóng xạ từ cơ sở hạt nhân.
2: Phóng xạ ảnh hưởng đến cơ thể con người như thế nào?
Trả lời: Tùy thuộc vào số lượng, phóng xạ có thể gây hại cho sức khỏe của con người.
3: Nếu xảy ra sự cố hạt nhân, điều gì sẽ xảy ra, chúng ta phải làm gì?
Trả lời: Người dân sẽ được cảnh báo thông qua các phương tiện thông tin.
4: Chúng ta nên làm gì khi biết tin xảy ra sự cố hạt nhân?
Trả lời: Giữ bình tĩnh và làm theo các chỉ dẫn được thông báo của các cơ quan có thẩm quyền.
5: Bạn nên làm gì khi tiếp xúc với gia đình hoặc con cái?
Trả lời: Bạn nên làm theo các chỉ dẫn tại các địa điểm và đợi cho đến khi mọi thứ ổn định lại.
6: Chúng ta cần phải lưu ý những gì?
Trả lời: Dựa trên thông tin chính xác, bạn phải hành động một cách bình tĩnh.
7: Nếu được yêu cầu sử dụng che chắn trong nhà, bạn phải làm gì?
Trả lời: Bạn phải đi vào trong nhà - đi vào tòa nhà, công sở gần nhất.
8: Khi được yêu cầu phải sơ tán, chúng ta phải làm gì?
Trả lời: Bình tĩnh chuẩn bị cho việc sơ tán và làm theo các chỉ dẫn.
9: Những gì diễn ra trong nơi che chắn hoặc trung tâm trợ giúp đầu tiên?
Trả lời: Đầu tiên bạn phải tiến hành đăng ký.
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ ngoài:
1. Bảo vệ bằng khoảng cách (tránh càng xa nguồn phóng xạ càng tốt)
2. Bảo vệ bằng thời gian (thời gian bị ảnh hưởng bởi phóng xạ càng ngắn càng tốt)
3. Bảo vệ bằng che chắn (trú ẩn vào các tòa nhà bằng bêtông)
Để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm xạ trong:
1. Phòng tránh việc hít phải các chất phóng xạ (đeo mặt nạ, khẩu trang hoặc găng tay)
2. Phòng tránh việc hấp thụ các chất phóng xạ (không uống nước hoặc ăn thức ăn bị nhiễm xạ)
Đồ họa: NGUYỄN TÀI - LAP
