(TNO) Ông Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Dân chủ và Pháp luật thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN), nguyên phó Tổng thư ký Ủy ban Trung ương Liên minh các lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam, nguyên Tổng thư ký Ủy ban nhân dân Cách mạng khu Sài Gòn Gia Định, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP.HCM, đã qua đời vào tối 22.1 tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM).
Ông Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó chủ
nhiệm Hội đồng Tư vấn về Dân chủ và Pháp luật thuộc Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - Ảnh: Đào Ngọc Thạch |
Ông Lê Hiếu Đằng sinh năm 1944, nguyên quán Thừa Thiên-Huế, hưởng thọ 70 tuổi.
Lễ nhập quan được tiến hành vào lúc 9 giờ sáng 23.1 tại Trung tâm Pháp y TP.HCM.
Sau đó, linh cữu của ông được quàn tại chùa Xá Lợi (đường Bà Huyện Thanh Quan, quận 3). Lễ di quan bắt đầu lúc 6 giờ sáng 25.1.
Được biết, ông Đằng đã phải nằm viện từ giữa tháng 12.2013.
Nguyên Mi
Lê Hiếu Đằng (1944-2014)
Mới nhận tin từ một người bạn trong nước cho biết anh Lê Hiếu Đằng đã từ trần lúc 10 giờ đêm qua tại Bệnh viện 115. Anh thọ 70 tuổi. Dù anh không phải là nhân vật quyền cao chức trọng, nhưng sự ra đi của anh để lạ...i nhiều nuối tiếc trong bạn bè và công chúng. Đúng như Hạ Đình Nguyên viết, "Anh là con người bình thường, chính đó là ý nghĩa quan trọng, nó khơi dậy, nó động viên cho số đông người bình thường trong chúng ta những cảm xúc rộng lớn, về giá trị và trách nhiệm của một công dân, của con người bình thường".
Tôi chỉ tình cờ gặp anh một lần ở một quán cà phê bên Thanh Đa, nhưng ấn tượng về anh thì không phai nhoà. Đêm đó, tôi và một vài bạn đi ăn bánh xèo, mới ngồi vào bàn thì có người đến hỏi nhỏ có phải tôi tên là Tuấn. Người hỏi nhỏ đó là khách của bàn bên kia, nhìn sang thì thấy cả chục người tất cả đều cao tuổi, đang lai rai và thỉnh thoảng ca hát. Họ có guitar riêng. Anh Lê Hiếu Đằng là một trong những khách của bàn vui vẻ đó. Hoá ra, hôm đó anh và một nhóm bạn trong phong trào chống Mĩ ngày xưa ở miền Nam gặp mặt nhân một “đồng chí” từ Mĩ mới về thăm quê. Dù gặp anh lần đầu nhưng câu chuyện thì đã gặp nhau từ lâu.
Tôi chỉ tình cờ gặp anh một lần ở một quán cà phê bên Thanh Đa, nhưng ấn tượng về anh thì không phai nhoà. Đêm đó, tôi và một vài bạn đi ăn bánh xèo, mới ngồi vào bàn thì có người đến hỏi nhỏ có phải tôi tên là Tuấn. Người hỏi nhỏ đó là khách của bàn bên kia, nhìn sang thì thấy cả chục người tất cả đều cao tuổi, đang lai rai và thỉnh thoảng ca hát. Họ có guitar riêng. Anh Lê Hiếu Đằng là một trong những khách của bàn vui vẻ đó. Hoá ra, hôm đó anh và một nhóm bạn trong phong trào chống Mĩ ngày xưa ở miền Nam gặp mặt nhân một “đồng chí” từ Mĩ mới về thăm quê. Dù gặp anh lần đầu nhưng câu chuyện thì đã gặp nhau từ lâu.
Bẵng đi một thời gian thì nghe tin anh vào bệnh viện. Xuất viện rồi nhập viện, và tái nhập viện. Bệnh tình càng ngày càng nghiêm trọng. Đến nay thì anh đầu hàng trước bệnh tật và ra đi. Nhưng những trăn trở cuối đời của anh thì vẫn là những chuyện thời sựchắc còn bàn tiếp trong tương lai. Cầu mong hương hồn anh thanh thản và sớm chuyển nghiệp.
Xin giới thiệu bài dưới đây của Hạ Đình Nguyên viết về anh Lê Hiếu Đằng. Bài đã đăng trên Diễn Đàn (Paris).
Luật gia Lê Hiếu Đằng qua đời
SGTT.VN - Luật gia Lê Hiếu Đằng sinh ngày 6.1. 1944, đã từ trần vào lúc 22 giờ ngày 22.1.2014 (nhằm ngày 22 tháng chạp, năm Quý Tỵ) tại Bệnh viện 115, TP.HCM.
Sinh thời, ông từng là Phó chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về dân chủ và pháp luật thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nguyên là phó Tổng Thư Ký Ủy ban Trung ương Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, Nguyên Tổng thư kí Uỷ ban Nhân dân cách mạng khu Sài Gòn Gia Định, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM.
Tấm hình chụp ông Lê Hiếu Đằng trong những ngày tháng cuối đời tại Bệnh viện 115.
|
Ông Lê Hiếu Đằng quê ở Quảng Nam, từng học trung học ở Đà Nẵng và theo học trường đại học Luật khoa và Văn khoa Sài Gòn, thành viên Ban chấp hành Tổng hội Sinh viên Sài Gòn. Ông là một trong những khuôn mặt nổi bật trong phong trào đấu tranh đô thị trước 1975.
Vào lúc 9 giờ sáng nay (23.1), tại 366 Trần Phú (Trung tâm Pháp y), gia đình và người thân, đồng chí, đồng đội của ông đã cử hành lễ nhập quan. Sau đó di hài của ông được đưa về quàn tại chùa Xá Lợi, quận 3, TP.HCM.
Lễ động quan sẽ bắt đầu vào lúc 6 giờ sáng ngày 26 tháng 1 năm 2014 và đưa đi hoả thiêu tại Bình Hưng Hoà. Gia đình ông cho biết tro cốt của ông sẽ được rải trên sông Sài Gòn.
Ngan Hà
Nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đến viếng. Ông viết vào sổ tang:
Ngày 24.01.2014
Cuộc đời này còn lắm gian truân.
Chúc người bạn Lê Hiếu Đằng siêu thoát.
Nguyễn Minh Triết
Điếu văn của bạn hữu do BS Huỳnh Tấn Mẫm đọc tại Lễ Truy Điệu luật gia Lê Hiếu Đằng sáng ngày 26.01.2014
Thưa quý vị,thưa quý bằng hữu,
Thay mặt Ban tang lễ và gia đình Anh Lê Hiếu Đằng, chúng tôi xin chân thành cám ơn quý vị đã đến đây viếng Anh lần cuối mà cũng để từ biệt Anh lần cuối. Chúng ta đã chứng kiến những ngày tháng sau cùng khi Anh vừa chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo, vừa đau đáu một lòng đối với vận mệnh đầy cam go hiện nay của đất nước. Và hôm nay, chúng ta đau buồn biết rằng sẽ không bao giờ còn có thể gặp lại Anh trên thế gian này một lần nào nữa. Anh đã vĩnh viễn từ giã chúng ta để đi vềMiền Tĩnh Lặng của riêng Anh và cũng là Miền Anh Linh của những tinh hoa dân tộc.
Anh Lê HiếuĐằng sinh ngày 06.01 năm 1944, tại Đà Nẵng, Quảng Nam, nguyên quán Thừa Thiên -Huế. Sau khi học xong Tú tài phần 1 ở Đà Nẵng, Anh ra Huế hoàn thành Tú Tài phần 2, chính ở nơi đây, Anh đã tiếp cận phong trào đấu tranh của sinh viên học sinh xung quanh sự biến 1963, và đã trả giá cho thái độ đầu tiên về chính trị đó bằng sự kiện bị chính quyền Sàigòn giam vào lao Thừa Phủ. 1964, theo giađình vào Sài gòn, ghi danh học Đại học Luật, rồi từ những hoạt động công khai trong cộng đồng sinh viên, Anh bí mật liên hệ với phong trào cách mạng và trởthành cơ sở của Đảng uỷ sinh viên và Thành đoàn Sài Gòn. Năm 1968, cùng với một số trí thức, nhân sĩ thuộc “lực lượng thứ ba”, Anh ra chiến khu tham gia Liên Minh các Lực lượng Dân tộc Dân chủ và Hoà bình (khu Sài Gòn, Chợ Lớn, GiaĐịnh), tổ chức này ra đời để vận động cho cuộc hoà giải dân tộc, chấm dứt chiến tranh và Anh đã bị chế độ cũ kết án tử hình vắng mặt. Năm 1969 Anh được hai ông Huỳnh Tấn Phát và Tôn Thất Dương Kỵ giới thiệu vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Khiđất nước thống nhất, sau một thời gian đảm nhiệm công tác đào tạo cán bộ tại các trường Đảng ở Sài Gòn đến 1983, Anh được điều động về Mặt Trận với chức danh Phó Chủ tịch Uỷ ban Mặt Trận Tổ quốc Thành phố Hồ Chí Minh, và giữ chức danh này cho đến khi về hưu. Gần đây, vướng phải căn bệnh ngặt nghèo, được giađình, bạn bè, các y, bác sĩ hết lòng giúp đỡ điều trị nhưng do bệnh tình quá trầm trọng, Anh đã trút hơi thở cuối cùng vào ngày 22.01.2014, lúc 22 giờ, tại Bệnh viện 115, hưởng thọ 70 tuổi.
Qua mấy nét tiểu sử trên đây, chúng ta thấy xuyên suốt cuộc đời Anh, vận mệnh của đất nước là điều không lúc nào rời khỏi sự bận tâm suy nghĩ của Anh. Thái độ đó đã thểhiện rất sớm khi Anh mới chỉ là một học sinh trung học và có lẽ rất sớm như vậy vì đã diễn ra trong hoàn cảnh một đất nước liên tục bị các thế lực bên ngoài xâm lược thống trị, mà vào thời Anh lớn lên là tình thế tổ quốc bị chia đôi sau 1954: do không thống nhất được trong hoà bình, những xung đột tiềm ẩn nội tạiđã bùng lên với sự can thiệp trực tiếp của chính quyền Mỹ bấy giờ, cuối cùng phát triển thành một cuộc đối đầu quân sự vô cùng tàn khốc, có nguy cơ đẩy cảdân tộc vào một thảm hoạ huỷ diệt chưa từng có. Sự chọn lựa chính trị của Anhđã phát sinh từ tình thế đó và thường được giải thích như một thức tỉnh mang tính truyền thống của những thanh niên trí thức trước họa ngoại xâm. Nhưng nhưtất cả chúng ta đều biết: sự chọn lựa của Anh không dừng lại ở tình tự yêu nước tự nhiên đó mà lại được bồi đắp cho mạnh mẽ hơn bằng một niềm tin mới mẻ, hấp dẫn hơn nhiều lần: đó là niềm tin vào một thứ chủ nghĩa cộng sản nào đó mà Anh tin rằng sau này khi nước nhà đã độc lập trong thống nhất, hoà bình, nếu đem ra áp dụng, chúng ta sẽ kiến tạo nên được một xã hội tốt đẹp bội phần. Anh đã gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam cũng vì niềm tin ấy, sống chết với Đảng Cộng sản suốt 45 năm kể từ ngay Anh gia nhập cũng vì niềm tin ấy.
Giữ gìn sựliêm khiết là công việc bình thường, điều quan trọng hơn nhiều lần với Anh chính là thái độ bảo vệ sự trong sáng làm nên những nguyên lý về phẩm chất đểthực hiện cho được lý tưởng của mình. Cũng chính vì quan niệm như vậy mà trước những chuệch choạc, bế tắc, sai lầm của Đảng Cộng sản trong việc đem lý tưởng ra thực hiện, Anh đã có những phản ứng rất mạnh mẽ đi đôi với những đề xuất táo bạo để chấn chỉnh. Thái độ nhiều khi khá gay gắt của Anh đều xuất phát từ nỗi ưu tư của Anh về vận mệnh của toàn dân tộc: những sai lầm ấy nếu không được khắc phục một cách triệt để, thì đất nước sẽsuy sụp toàn diện và không thể nào tránh khỏi nguy cơ rơi vào vòng xiềng xích của ngoại bang một lần nữa, dưới một hình thức thâm độc hơn nhiều lần. Giữ gìn cho được những phẩm chất làm nên cái lý tưởng lành mạnh ban đầu trong thời kỳtranh đấu giải phóng dân tộc hầu như đã trở thành chuẩn mực định hướng cho mọi hànhđộng của Anh. Lý tưởng đó có thể điều chỉnh cho thực tế hơn, mang ra thực hiện bằng những biện pháp thích đáng hơn, nhưng cái mơ ước ban đầu về một xã hội tương lai tất yếu phải tốt đẹp hơn quá khứ đối với Anh vẫn là cái đích đến, không thể quên lãng, nhất là không thể cốtình xoá bỏ bằng những lời nói đãi bôi để che giấu những toan tính chà đạp con người, bán đứng đất nước, đi ngược lại quyền lợi của tổ quốc, của nhân dân.
Cũng chính vì vậy mỗi khi có dịp nhắc lại những tháng ngày gian khổ cũ của mình như một tổng kết về cuộc sống, Anh không hề tỏ ra tiếc nuối với những gì đã làm để phải trách móc bản thân hay “sám hối” với ai khác cả. Những gì diễn ra trong quá khứ đối với Anh là một hành trình thểnghiệm đầy hào sảng, cần phân tích thấu đáo nhiều mặt để tiếp sức cho cuộc chiến đấu hôm nay với những nội dung và biện pháp khác, trong những điều kiện mới của đất nước. Với những ai hiểu Anh thì những gì Anh bộc lộ trong thời gian gần đây cũng chỉ biểu hiện cho những dằn vặt và đau xót về sự suy đồi đến mức thảm hại những giá trị mà những lớp người như Anh đã bỏ tuổi xuân và xương máuđể chắt chiu nuôi dưỡng. Một số quyết định đến mức quyết liệt của Anh vào lúc cuốiđời sẽ hoàn toàn lý giải được khi chúng ta biết tất cả đều không bắt nguồn từ đâu ngoài sự phẫn nộ trước những thứ làm vẩn đục những nguyên tắc đơn giản nhưng thiêng liêng, tạo nên cái cái lý tưởng cải biến xã hội mà Anh đã tiếp nhận được từ thời trai trẻ trong tranh đấu. Đó là độc lập dân tộc, cải thiện dân sinh, xây dựng cho kỳ được nền dân chủ tiến bộ trong tự do và phẩm giá, xứng đáng với bao khát vọng và hy sinh cao cả của nhân dân yêu quý.
Anh Đằng thân thiết!
Với những việc Anh đã làm, với những phẩm chất mà Anh gửi lại cho những người thân thích, những bạn bè xa gần của Anh, Anh có quyền thanh thản an nghỉ trong Miền Yên tĩnh của riêng Anh với những bài tình ca mà Anh mang theo trong suốt cuộc đời dấn thân đầy lãng mạn của mình. Cuộc từ biệt mang lẽ tử sinh này sẽ để lại cho anh em chúng tôi, những bằng hữu, những người thân của Anh, nhiều kỷ niệm tốtđẹp cùng với nhiều điều thật đáng suy ngẫm về cuộc đấu tranh thay đổi đời sống, những suy ngẫm cũng là những thao thức mà chắc hẳn không một ai trong chúng ta có thể tránh mặt được mỗi khi tưởng nhớ đến Anh. Những ước nguyện chưa thành của Anh nhất định sẽ được thế hệ sau gánh vác và thực hiện!
Đau đớn vĩnh biệt Anh, người Bạn thân thiết, nhà Trí thức dũng cảm, trang Hiền sĩ đáng kính,đáng yêu trong tâm khảm của thế hệ hôm nay!
