“Hãy giữ Portland quái đản như thế nhé” - tôi thì thầm khi lên chuyến xe buýt rời thành phố Portland, tiểu bang Oregon (vùng tây bắc Thái Bình Dương của nước Mỹ), vào một ngày trời không chút nắng.
Cuối chiều, hàng dài xếp hàng chờ mua bánh tại tiệm Voodoo doughnut vẫn chưa ngắn lại
Mây trời ở cà phê Stumptown
Ngày cuối cùng ở Portland là một sáng ảm đạm. Ly cà phê mocha ở quán Stumptown có lẽ là cách ngọt ngào nhất để tôi chia tay thành phố này. Anh chàng pha cà phê cho tôi sáng nay mặc một chiếc áo kẻ ca rô màu đen. Tôi thích khuôn mặt thanh mảnh giăng một màn sương đầy bụi của anh, với những hình xăm tôi không thể hiểu hết ý nghĩa phủ kín cánh tay trái.
Khi anh nghiêng chiếc tách sứ và chậm rãi tuôn từng shot cà phê, tôi có cảm giác như thứ chất lỏng màu nâu sóng sánh kia có vương chút gì ngọt ngào từ tâm hồn anh thì phải, hoặc giả tôi chỉ đang mơ màng trong một buổi sáng nhiều mây.
Ở góc phố Ash và đường số 3 gần đó, hàng dài người vẫn đang xếp hàng trước cửa tiệm bánh donut Voodoo. Cái màu hồng chỏng chơ giữa con phố nhợt nhạt trong một ngày không có nắng nhắc cho người ta biết là Portland có những thứ rất kỳ quái và hãy từ từ mà cảm nhận sự quái đản ấy. Nếu muốn mua một chiếc bánh donut thì bạn hãy kiên nhẫn đứng vào hàng ngay đi, đừng chờ đợi làm gì, vì cửa tiệm màu hồng mở cửa 24/7 này khi nào cũng thế cả, đông đến nghẹt thở.
Khi nhấp vị cà phê đầu tiên từ cái ly sứ màu nâu, lúc ấy tôi mới chợt nhận ra một anh chàng người Mỹ da trắng với chiếc quần jeans rách vừa đặt chiếc túi xuống vỉa hè và bắt đầu chơi phong cầm bên kia khung cửa. Cánh cửa kính lớn rộng trước mặt thơm mùi cà phê, thoảng vị bánh donut sặc sỡ trong cái hộp màu hồng. Dĩ nhiên tôi chẳng biết anh ta hát gì ở ngoài kia, hay tiếng phong cầm trầm đục thế nào, vì tiếng nhạc punk trong quán đang mở rất lớn. Tôi cắn miếng bánh “Captain my captain” vừa mua từ tiệm Voodoo Doughnut nổi tiếng ở góc phố gần đó, nhấp ly latte và nhìn anh.
Dòng người đi qua rất nhanh và vội vã, phần lớn họ ai cũng cầm chiếc hộp màu hồng Voodoo. Một, hai người thả vào cái túi màu đen 1 USD. Không thêm ai nữa. Anh chàng Mỹ vẫn chơi phong cầm, và vẫn hát. Khi tôi uống hết ly cà phê này, việc tôi sẽ làm là ra bên ngoài quán, đứng nghe anh ta hát và thả vào cái túi kia 1 USD. Nghĩ cũng buồn cười, tôi là dân đi bụi, tôi chẳng giàu hơn anh ta là bao. Việc tôi cần làm bây giờ là tiết kiệm tiền hết mức có thể để đi xa hơn. Nhưng tôi thích vậy. Tôi có tiền để uống một ly cà phê ngon tuyệt và trời hôm nay rất đẹp, và tôi muốn thả vào cái túi đen kia tờ 1 USD.
Sau rốt, tôi được biết anh chàng chơi phong cầm tên Jonathan, người California. Anh đã đi lang thang hơn ba năm bên bờ Tây nước Mỹ, kiếm sống bằng việc chơi phong cầm ngoài đường. Tôi mời anh một cái bánh donut phết kem sôcôla và chúng tôi đã nói chuyện rất vui.
Hãy giữ cho Portland thật kỳ quái!
Tôi thích Portland hệt như cái cách tôi thích Austin (Texas). Câu khẩu hiệu “Keep Portland weird” bắt nguồn từ “Keep Austin weird” (Giữ cho Portland/Austin thật kỳ quái), vốn là một chiến dịch nhằm thúc đẩy doanh nghiệp địa phương. Thế nhưng dường như cái khẩu hiệu kỳ quái đã “vận” vào thành phố tây bắc này. Austin quái đản như thế nào, xin được nói trong một dịp khác, nhưng cái sự kỳ quái của Portland đã chiếm lấy trái tim tôi.
Thứ nhất, bạn sẽ hỏi tại sao lại phải cần đến hơn chục cây cầu để bắc ngang dòng Willamette, và bằng cách nào mà thành phố này có thể xây mỗi cây cầu với lối kiến trúc “không đụng hàng” nhau như vậy, từ cầu thép hai tầng đến cầu mái vòm Fremont hay cầu nâng Burnside…
Thứ hai, bạn sẽ bị choáng với “văn hoá vô gia cư” khi chứng kiến một cơ số khá đông người rất trẻ nhếch nhác trên đường phố Portland, hoặc ăn xin, hoặc chỉ ngồi túm tụm với nhau tám chuyện. Cô bạn người Mỹ của tôi nói rằng không ít trong số họ muốn trở thành “vô gia cư” để cho… vui. Thứ ba, thành phố này tự nhận mình là “thủ đô xe đạp của nước Mỹ” với hẳn một “văn hoá đi xe đạp” đậm đặc. Cứ thử đứng giữa trung tâm thành phố, bạn sẽ tha hồ nhìn ngắm những cô cậu trẻ tuổi xăm trổ đầy mình mơ màng trên chiếc xe đạp nhiều màu băng qua một góc phố.
Tôi có cảm giác bạn không cần một danh sách những địa điểm tham quan, di tích lịch sử trong tay khi đến Portland. Bạn sẽ biết ơn cái cảm giác bị lạc giữa những góc đường nho nhỏ và tìm ra một xe đẩy thức ăn nức tiếng ở góc đường số 10 và Alder, hoặc đôi chân sẽ đưa đẩy bạn đến hiệu sách khổng lồ 42 năm tuổi Powell’s Books - nơi mà đảm bảo bạn sẽ tìm được thứ mình cần giữa hơn một triệu đầu sách. Và nếu ở không ít nơi khác bạn phải móc tiền để ngắm những vườn cây xinh đẹp thì vườn thực nghiệm hoa hồng quốc tế với hơn 10 ngàn bụi hồng bung nở đủ loại sẽ chào đón bạn mỗi ngày mà không đòi một đồng nào.
Lúc nằm ngủ trên bãi cỏ giữa hàng ngàn đoá hồng bung nở, tôi nhận ra một anh chàng trẻ tuổi đi qua từng luống hoa, nâng các búp hồng và ngửi chúng đầy mê dại. Tôi yêu cái cách chàng trai ấy hít một hơi sâu, mắt nhắm nghiền và chậm rãi lấp đầy lồng ngực mình bằng thứ hương thơm hoa hồng kiều diễm.
Portland quái đản bởi thành phố này không sơn phết bằng thứ sơn của một nơi nào khác trên đất Mỹ. Và tôi yêu nơi này cũng vì điều giản dị ấy: Portland là chính Portland.
Bài và ảnh: Đinh Hằng