Ngày xưa, khi bước chân vào lớp học đầu tiên... Cô giáo đầu đời đã dạy ngay điều lễ:
khi trò được hỏi, được gọi thì câu nói đầu tiên phải là:
"Dạ thưa Cô...!".
Các con hãy nhớ nhé...!
Học trò nhỏ ngồi trong lớp học không lo tập trung nhìn con chữ, con số cô dạy..., mà cứ ngong ngóng ra đường, chờ tan trường ùa nhau mua đồ ăn quà vặt. Chờ mẹ đón về...
Thời đó, trẻ con theo ba mẹ ra đồng bắt cá bắt cua.., thích thú hơn đi học nhiều!
Hơn nửa thế kỷ đã đi qua,
một thời gian gần cả một đời người,
tôi ngồi ngẫm lại, bây giờ lớp Thầy Cô chúng tôi đa phần đã đi xa mãi...!
Những ông thầy bà cô ngày ấy,
nếu còn thọ thì chắc cũng đang trên đường về phía hoàng hôn, chập tối...!
Chúng tôi, những đứa học trò ngày xa xưa cũ rích cũng đang lần theo ánh chiều tà mặt trời ở buổi xế bóng....!
Nhớ những ngày đầu trần, chân đất ăn vội chén cơm nguội hoặc một tay cầm củ khoai, ung dung… đến trường.
Hình như ngày ấy ăn sáng là điều xa xỉ, không chỉ trẻ con đến trường mà ngay cả những người đi làm đồng cũng chỉ có hai buổi cơm trưa và cơm chiều. Năm tháng đi qua, tuổi đời chồng chất, nghĩ lại có nhiều cái để nhớ, nhưng riêng tôi, tôi lại nhớ da diết,
nhớ quay quắt, nhớ đến cồn cào là thèm được nghe và nói tiếng:
- “Dạ thưa cô”.
Vâng, “dạ thưa cô” ba tiếng ấy nghe sao mà trìu mến, thân thương, nó bùi tai và ngọt thấm đến tận đáy lòng...!
- “Dạ thưa cô… em nghỉ học vì má bắt giữ nhà”.
- “Dạ thưa cô… mai em nghỉ, ở nhà phụ ba ra đồng xách nước uống”.
- “Dạ thưa cô… em không thuộc bài vì đêm qua nhà không còn dầu lửa để thắp đèn”,
- "Dạ thưa cô, con nhức răng quá!",
- "Dạ thưa cô, con nhớ má quá!"
Đằng sau tiếng “dạ thưa cô” ấy là những gì cô giáo không lường trước được, toàn là những lý do “chính đáng” của lũ học trò nhỏ ngây thơ, tóc khét mùi nắng, da đen sạm vì chơi ngoài nắng thường, quần áo lấm lem vì mực vẩy vào,..., tất cả đến trường vì mê… cô giáo đẹp và mê chơi hơn mê học...!
Hồi tưởng lại… tôi không thể tin được một cô giáo dáng tiểu thư đài các mới ra trường lại chịu nhận về dạy một ngôi trường nhỏ quê tôi, chỉ có nhà vệ sinh nhỏ thôi.
Cô hỏi:
- Không có nhà vệ sinh thì các em làm sao...?
- "Dạ thưa cô"… tìm chỗ vắng ạ...!
Ngày đầu nhận lớp, cô thất kinh hồn vía trước lũ học trò “to xác” mà mới đi học.
Cô hỏi, cả lớp nhau nhau dành phần trả lời:
- "Dạ thưa cô, tại....".
Cô chỉ từng em để biết tên.
- "Dạ thưa cô… em tên Đực, Mực, Bé, Mười, Út, Rớt, Lượm…
Đó là tên trong giấy khai sinh, tôi lắng nghe mà nghĩ trong lòng:
sao tụi nó có tên "xấu quá" nhưng đâu có hiểu thời đó người lớn tuổi đặt tên con theo "sự kiện" và không dám đặt tên đẹp vì sợ "Ông Bà bắt đi..!"
Cả lớp cười vang vì nghe bạn nói tên của mình, mà cũng lạ tụi nó cũng chẳng mắc cỡ hay xấu hổ gì..!
Nhớ lắm cụm từ thân thương ấy lắm...! Bởi khi nghe lại, lòng tôi bồi hồi, ngậm ngùi lâng lâng, lại được quay về những kỷ niệm thật vui của ngày xưa...!
Nhớ lắm: "Dạ thưa Cô...!".
Tác giả: Đinh Trực
