TP HCMSau nhiều lần trễ hẹn, Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đạt khoảng 93% khối lượng, sẽ chạy thử nghiệm ngày 21/12 và hoàn thành cuối năm sau.
Khởi công tháng 8/2012, Metro số 1 dài gần 20 km, đi qua các quận 1, Bình Thạnh và TP Thủ Đức. Đây là tuyến metro đầu tiên ở TP HCM, tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng từ nguồn vốn ODA Nhật Bản và vốn đối ứng trong nước.
Điểm đầu của tuyến là ga Bến Thành. Hiện, khu vực trước chợ Bến Thành và đường Lê Lợi gần đó đã tái lập mặt bằng, không còn ngổn ngang thi công như một năm trước.
Nhà ga trung tâm Bến Thành dài 236 m, rộng 60 m, sâu 32 m, gồm 4 tầng. Nơi này dự kiến sẽ xây dựng trung tâm thương mại ngầm quy mô 45.000 m2, gồm khu vực cửa hàng, thương mại, hành lang và quảng trường ngầm nhưng chưa triển khai. Nhà ga đang được thi công các hạng mục kiến trúc và cơ điện dự kiến hoàn thành quý 2/2023.
Điểm nhấn của ga Bến Thành là hạng mục giếng trời hình hoa sen. Hiện giếng đã lắp xong kính cường lực, cung cấp ánh sáng cho khu vực phía dưới nhà ga và tạo không gian mở.
Tiếp đó là ga Nhà hát Thành phố được thiết kế ngầm dài 190 m, rộng 26 m, sâu khoảng 33 m với 4 tầng. Các hạng mục như sảnh đợi, máy bán vé, cổng thu phí tự động, nơi tàu dừng đón khách... đã thi công xong.
Hiện ga Nhà hát Thành phố và Ba Son xong 100% phần kết cấu và gấp rút hoàn thiện những phần còn lại của các hạng mục kiến trúc.
Đường ray đoạn đi ngầm hồi tháng 11/2022 cũng dần xong so với thời điểm cách đây 3 năm. Đoạn ngầm Metro số 1 dài khoảng 2,6 km, với 3 nhà ga nằm ở trung tâm gồm Ba Son, Nhà hát thành phố và Bến Thành.
Đoạn metro trên cao dài khoảng 17 km uốn lượn khi đi qua khu vực cầu vượt Cát Lái, song song xa lộ Hà Nội. Toàn tuyến có 4.536 đốt dầm hình chữ U với 372 nhịp cầu cạn.
Toàn tuyến có 11 nhà ga trên cao: Văn Thánh, Tân Cảng, Thảo Điền, An Phú, Rạch Chiếc, Phước Long, Bình Thái, Thủ Đức, Khu công nghệ cao, Suối Tiên, Bến xe Miền Đông mới và 3 ga ngầm là Ba Son, Bến Thành, Nhà hát thành phố.
Trong các ga trên cao, Tân Cảng (cạnh cầu Sài Gòn, quận Bình Thạnh) có quy mô lớn nhất cùng thiết kế kiến trúc riêng biệt tạo điểm nhấn cho tuyến metro đầu tiên của thành phố. Hiện, ga đạt 93% khối lượng, dự tính hoàn thiện vào quý một năm sau.
Ga Tân Cảng gồm tầng trệt và hai tầng lầu, dài 137 m, rộng 46 m và cao 32 m, hiện hoàn thiện cơ bản các hạng mục như mái, đèn chiếu sáng, sành chờ, bãi đỗ tàu...
Các ga còn lại có thiết kế tương tự nhau, dài khoảng 150 m, gồm hai tầng, mái vòm bằng thép. So với thời điểm năm 2018, các ga trên cao đã thành hình, đang thi công những hạng mục cuối, đạt tiến độ hơn 90%.
Việc lắp đường ray của đoạn trên cao được triển khai hồi tháng 10/2017. Hệ thống cung cấp điện cho tàu cũng dần xong trước thời điểm chạy thử. So với 4 năm trước, đường ray đã hoàn thiện, khổ rộng hơn 1,4 m. Tốc độ tối đa tàu là 110 km/h (đoạn trên cao) và 80 km/h (đoạn ngầm).
Dự án có 5 cầu vượt sông Sài Gòn, Rạch Chiếc, Văn Thánh, Điện Biên Phủ và xa lộ Hà Nội.
Trong đó, cầu metro Sài Gòn cách cầu đường bộ hiện hữu khoảng 38 m, dài 267 m rộng 11 m, hai làn tàu. Cầu có độ tĩnh không cao 9 m tương đương cầu Sài Gòn, là điểm kết nối giữa hai nhà ga Thảo Điển (TP Thủ Đức) và nhà ga Tân Cảng (quận Bình Thạnh).
Điểm cuối của tuyến metro nằm cạnh Bến xe miền Đông mới, tiếp giáp tỉnh Bình Dương. Tại khu vực này có hầm chui, thời gian tới sẽ thi công thêm hầm, cầu vượt, cầu đi bộ để kết nối bến xe và metro tại cửa ngõ phía đông thành phố.
Gần Bến xe miền Đông mới là depot Long Bình rộng hơn 20 ha, xây dựng năm 2012, là trung tâm điều khiển và bảo dưỡng, sửa chữa tàu của Metro số 1. Toàn bộ 17 tàu đã về đủ tại depot, đặt rải rác trên các đường ray chờ vận hành thử nghiệm.
Các hạng mục như tòa nhà vận hành và bảo dưỡng, xưởng chính, bãi đỗ tàu, trạm vệ sinh, đường ray, hệ thống điện, tín hiệu, khu văn phòng... dần hoàn thiện.
Dự kiến ngày 21/12, Metro số 1 chạy thử đoạn trên cao dài hơn 8 km, từ ga Suối Tiên đến Bình Thái, sau thời gian thử nghiệm tại depot Long Bình, TP Thủ Đức.
Ngày 16/12, một đoàn tàu đã được kéo về ga Bình Thái (TP Thủ Đức) để chuẩn bị công tác chạy thử. Ảnh: Ban Quản lý Đường sắt đô thị (MAUR)
Việc chạy thử diễn ra trong một ngày, bắt đầu tốc độ 5 km/h, rồi tăng lên tối đa 20 km/h. Đây là lần đầu Metro số 1 chạy thử ở tuyến chính, sau khi toàn bộ tàu thuộc dự án được đưa về TP HCM hồi tháng 5. Các đoàn tàu sản xuất tại Nhật Bản, trong đó tàu ba toa dài 61,5 m, sức chứa 930 khách (147 khách ngồi và 783 khách đứng).
Lộ trình tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên. Đồ họa: Khánh Hoàng
