Quang Huy
Lần đầu tiên sau 50 năm, nhiếp ảnh gia Nick Út hội ngộ bà Phan Thị Kim Phúc - nhân vật trong bức ảnh “Em bé Napalm” từng gây chấn động thế giới về chiến tranh Việt Nam.
Cuộc gặp gỡ đầy xúc động do Bảo tàng Báo chí Việt Nam (Hội Nhà báo Việt Nam) tổ chức, diễn ra vào tối 31.10 tại Hà Nội.
Nick Út và bà Kim Phúc nhận được sự chào đón nồng nhiệt khi vừa xuống xe QUANG HUY |
“Nếu không giúp Kim Phúc lúc đó, tôi sẽ tự chết”
“Em bé Napalm” là bức ảnh chấn động thế giới về chiến tranh Việt Nam được nhiếp ảnh gia Nick Út chụp năm 1972 về bé Phan Thị Kim Phúc và những bé khác đang gào khóc chạy ra đường dưới trận bom Napalm tại Trảng Bàng (Tây Ninh).
Năm 1973, bức ảnh được trao giải báo chí Pulitzer danh giá. Năm 2019, "Em bé Napalm" được bình chọn là bức ảnh có sức ảnh hưởng nhất lịch sử nhân loại. Đây là bức ảnh làm thay đổi cuộc đời nhiếp ảnh gia Nick Út và Kim Phúc đồng thời góp phần thức tỉnh lương tri nhân loại về cuộc chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam.
Nick Út và bà Kim Phúc tham quan tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam QUANG HUY |
Nhân vật em bé trong bức ảnh chính là bà Phan Thị Kim Phúc (59 tuổi). Khi đó, bà Kim Phúc mới chỉ là cô bé 9 tuổi. Sau khi chứng kiến vụ việc, nhiếp ảnh gia Nick Út đã đưa cô bé Phúc đến bệnh viện với thương tích bị bỏng 30% ở tay, chân và lưng.
50 năm sau bức ảnh gây chấn động thế giới, ở tuổi 59, bà Kim Phúc đang sinh sống tại Canada với chồng và 2 con trai, 4 cháu nội. Bà cảm thấy "may mắn" khi là "Em bé Napalm" trong bức ảnh, dù phải sống với những vết sẹo lớn và cơn đau kéo dài khi phải trải qua hàng chục cuộc phẫu thuật lớn nhỏ trong nhiều năm.
Bà Kim Phúc xúc động khi nhìn lại mình trong bức ảnh QUANG HUY |
Đặc biệt, sau 50 năm, Kim Phúc có lần đầu tiên được gặp nhiếp ảnh gia Nick Út tại Hà Nội. Tại buổi gặp mặt, nhiếp ảnh gia Nick Út đã nhớ về hình ảnh của bé Kim Phúc khi chỉ 9 tuổi.
Ông chia sẻ: “Năm nay là kỷ niệm bức hình do tôi chụp được 50 năm. Tôi luôn coi Kim Phúc là con gái. Nhiều năm nay, tôi và Phúc đã gặp nhau ở nước ngoài nhiều lần nhưng đây mới là lần đầu tiên gặp nhau tại Hà Nội”.
Nick Út và Kim Phúc xem lại khoảnh khắc dùng bi đông dội nước vào làn da bỏng của "Em bé Napalm" được đồng nghiệp chụp lại QUANG HUY |
Hình ảnh Kim Phúc 9 tuổi khiến nhiếp ảnh gia Nick Út vẫn nhớ mãi, khi bấm máy ảnh ông đã “khóc vì muốn cứu giúp đứa bé”.
“Lúc đó, mọi người đã bỏ đi hết, tôi không dám bỏ đi vì nhìn thấy 2 chị em Kim Phúc đứng trên quốc lộ khóc thảm thiết. Thực sự, tôi không bỏ đi được. Ngay sau đó, tôi đã tưới nước lên lớp da bị bỏng của Kim Phúc và bế cháu lên xe. Trên xe lúc đó có cả người thân của Phúc, ai cũng khóc. Nhìn lớp da bị cháy của Phúc, tôi tưởng cháu lúc đó sẽ chết. Kim Phúc cũng quay sang bảo anh rằng ‘anh ơi, chắc em chết rồi”, Nick Út nhớ lại.
Khi Nick Út đưa Kim Phúc đến bệnh viện ở Củ Chi (TP.HCM) nhưng y tá và bác sĩ ở đây đã từ chối tiếp nhận vì đã quá tải và nguồn thuốc thì cạn kiệt, họ đề nghị ông đưa bé về bệnh viện nhi ở Sài Gòn. Nhưng từ Củ Chi về đến Sài Gòn phải chạy xe hết cả tiếng đồng hồ, nên ông sợ cô bé sẽ chết.
“Có một bác sĩ nói rằng Kim Phúc sẽ chết vì vết thương quá nặng, lúc đó tôi rất gay gắt, đã mang thẻ nhà báo ra và nói rằng tôi là phóng viên của hãng AP, nếu bác sĩ không chữa thì sự việc này sẽ lên tất cả trang nhất của báo quốc tế ngày mai. Lúc đó, họ mới hốt hoảng mang xe ra cứu chữa”, ông Nick Út kể.
Cuộc gặp gỡ đặc biệt của tác giả và nhân vật trong bức ảnh “Em bé Napalm” QUANG HUY |
Ông cho biết, sau khi đưa Kim Phúc vào viện cấp cứu, ông đã trở lại toà soạn và gửi ảnh. Khi nhìn thấy bức ảnh đó, cả giám đốc và nhân viên đều muốn gửi ngay về bên Mỹ.
“Vì bức ảnh và câu chuyện cứu Kim Phúc, AP đã cảm ơn tôi. Nó trở thành bài học cho rất nhiều phóng viên. Trước đây, có một bức ảnh nổi tiếng là ‘kền kền chờ đợi’ của một nhiếp ảnh gia Kevin. Dù bức ảnh cũng nhận giải Pulitzer, tuy nhiên, nhiếp ảnh gia này bị phỏng vấn nhiều quá về việc không giúp đứa bé trong bức ảnh nên ông ấy đã tự tử. Trường hợp của tôi, nếu không giúp Kim Phúc lúc đó, tôi cũng sẽ tự chết đi. Không chỉ Kim Phúc, trong khoảng thời gian tác nghiệp ở chiến trường, tôi cũng giúp đỡ rất nhiều người bị thương”, Nick Út nhấn mạnh.
“Tôi giúp được người khác vì bức hình cách đây 50 năm”
Chia sẻ tại buổi gặp gỡ, nhân vật chính trong bức ảnh “Em bé Napalm” - bà Phan Thị Kim Phúc bày tỏ sự cảm ơn, xúc động khi lần đầu tiên hai người gặp nhau tại Hà Nội và nhận được sự quan tâm lớn của giới truyền thông.
Những vật dụng Nick Út hiến tặng Bảo tàng Báo chí Việt Nam những năm 1970 QUANG HUY |
“Là một nhân vật trong 1 bức ảnh nổi tiếng không phải dễ. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy bức hình không hiểu tại sao tác giả có thể chụp được như vậy. Sau chiến tranh, tôi nằm ở bệnh viện, chịu đựng nhiều nỗi đau do vết thương gây ra. Khi trở lại làng tại Trảng Bàng, tôi rất buồn vì nơi đây chịu tàn phá của chiến tranh không còn như cũ”, bà Kim Phúc kể lại và chia sẻ lúc đó rất ghét và không dám nhìn bức ảnh sau khi được bố đưa cho xem.
Cứ thế sau khi ra viện, vết bỏng do bom gây ra cùng bà Kim Phúc lớn lên. Vết sẹo rất xấu và đau khiến bà mặc cảm và lớn lên với suy nghĩ “không bao giờ có người yêu, không bao giờ lấy được chồng và lập gia đình”.
Nick Út và bà Kim Phúc chụp ảnh kỷ niệm QUANG HUY |
“Sau khi từ bệnh viện về, tôi đã có giấc mơ lớn sẽ trở thành bác sĩ. Tôi đã cố học để đạt được ước mơ, tiếc là giấc mơ đó đã không thành sự thật. Khi trở thành người mẹ, bế đứa con trên tay, tôi mới chấp nhận mình là nhân vật trong bức ảnh đó. Tôi biết ơn chú Nick Út vì hành động cứu giúp tôi trong khoảnh khắc đó và bức ảnh ông chụp. Hiện nay, tôi đã không thể giúp được người khác với vai trò bác sĩ nhưng vẫn thấy hạnh phúc vì giúp được người khác với bức ảnh mang thông điệp tình yêu, hy vọng và tha thứ”, bà Kim Phúc nói.
Nick Út - tên thật là Huỳnh Công Út (71 tuổi), là phóng viên ảnh cho hãng thông tấn Associated Press (AP) của Mỹ. Ở độ tuổi 20, Nick Út là phóng viên ảnh chiến trường của AP tác nghiệp tại chiến tranh Việt Nam.
“Em bé Napalm” đã mang đến cho Nick Út giải Pulitzer.Hiện tại bức ảnh được trưng bày trang trọng cùng với câu chuyện xúc động khi nhà báo Nick Út đưa bé Kim Phúc lúc đó mới 9 tuổi vào bệnh viện và em đã được cứu sống tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam.
Vào tháng 6.2018, nhiếp ảnh gia Nick Út đã trao tặng Bảo tàng Báo chí Việt Nam 2 chiếc máy ảnh, 52 tài liệu ảnh gốc do ông chụp tại chiến trường Việt Nam và một số bức ảnh tác giả chụp tại Việt Nam sau năm 1975.
Trong lần trở lại này, ông đã hiến tặng Bảo tàng Báo chí Việt Nam một số hiện vật ông đã sử dụng trong quá trình tác nghiệp những năm 1970 trong đó có chiếc bị đông nước được dùng để làm dịu vết thương của Kim Phúc.